20’nci Türk Toraks Derneği Kongresi’nin konularından biri de nargile kullanımıydı. Dernek Başkanı Prof. Dr. Ali Fuat Kalyoncu, nargileye tütünle birlikte uyuşturucu özelliği olan bazı bitkilerin (afyon, maraş otu vb.) de karıştırıldığını öne sürdü. Yapılan anketlerde kullanıcıların nargilenin zararsız olduğunu düşündüğünün saptandığını belirten Derneğin Tütün Kontrolü Çalışma Grubu Başkanı Dr. Çağla Uyanusta Küçük, “Aromalı ve meyveli şekilde pazarlanan bu ürünlerin zararsız ya da sigaradan daha az zararlı olduğu imajı yaratılıyor. Ancak gerçek farklı. Nargile dumanındaki zehirli maddeler korkutucu boyutta. Nargiledeki arsenik, nikel, kobalt, krom ve kurşun miktarı, sigara dumanındaki miktarlara göre çok daha yüksek” dedi.
Örneğin, sigara dumanında 34-85 nanogram (ng) kurşun bulunurken, nargilede bu oran 6 bin 870 ng. Sigara dumanında 40-120 ng arsenik varken nargile dumanında bu miktar 165 ng. Bu maddelerin tümü topraktan tütün bitkisine geçen ağır metaller ve hepsi son derece zehirli.
Aromatik tütünlerde bulunan şekerin yanmasıyla ortaya çıkan toksik maddeler ve bunların nikotinle etkileşimi nargilenin bağımlılık yapıcı etkisini arttırıyor. Tütün endüstrisinin özellikle gençleri hedef alarak nargile tütünlerinde şekerli ve aromalı katkı maddeleri kullandığı biliniyor. Amaçları tütünün içimini kolaylaştırarak genç damak zevkine uygun hale getirmek ve yanı sıra bağımlılık yapıcı etkisini arttırmak.
NARGİLE SUYU ZEHİRLERİ TOPLAMIYOR
Bazı yerlerde nargile dumanının sudan süzüldüğü için zehirli maddelerin suda kaldığı ve nargilenin zararsız ya da daha az zararlı olduğu iddia ediliyor. Dr. Küçük, “Bu aynı filtreli sigaradaki gibi bir kandırmaca. Filtrede sarı bir renk kalıyor. Tüm zehrin orada toplandığı sanılıyor. Suda çözünen 5-10 maddedir. Suda kalmadan içe çekilen daha binlerce madde var” dedi.
HEDEF KADIN TİRYAKİLER
Sağlığa Evet Derneği Başkanı Prof. Dr. Elif Dağlı, üretici firmalarının klasik sigara ile kazanamadıkları kadınları nargileyle çekmeyi hedeflediklerini söyledi. Halen kadınlar arasında en yüksek sigara içme oranlarının Avrupa’da görüldüğünü belirten Prof. Dr. Dağlı, “Örneğin Suudi Arabistan, Pakistan, Birleşik Arap Emirlikleri, Ürdün, Cezayir ve Fas kadınlarının erkeklerden daha fazla nargile tükettiyor” dedi.
ÇOCUKLAR DA İÇİYOR
Göğüs hastalıkları uzmanı Prof. Dr. Füsun Yıldız da batı ülkelerinde de nargile kullanımının arttığına dikkat çekerek, şunları söyledi: “Türkiye’de 13-15 yaş arası çocuklar arasında 2003-2012 yılları arasında sigara dışı tütün ürünleri kullanımı yüzde 88 oranında arttı. Küresel Gençlik Araştırması’nın yapıldığı 100 bölgenin 34’ünde nargile kullanımında artış saptandı.”
MARPUCU DA HASTALIK SAÇIYOR
Küresel Yetişkin Tütün Araştırmasına göre Türkiye’de nargile içen 15-24 yaş grubu gençlerin yüzde 67’si kafelerde ulaşıyor. Nargile kafelerinin yarısından azının tütün satma ruhsatı bulunuyor. Nargile ayrıca hepatit, tüberküloz, herpes gibi çok çeşitli bulaşıcı hastalığın yayılmasına neden oluyor. Ortak kullanımda “sipsi” tabir edilen değiştirilebilir ağızlıklar kullanılarak hijyen sağlanmaya çalışılsa da gerçekte bir hastalık bulaşma riski azalmıyor. Çünkü onlarca kişinin nefes alıp vermesinden dolayı marpucun içinde ve duvarlarında bir mikrop ve bakteri tabakası oluşuyor. Solunum yoluyla bir kişiden diğerine geçiyor.