Bakan Fidan’dan BRICS Zirvesi Değerlendirmesi

Bakan Fidan, 6-7 Temmuz tarihlerinde Rio de Janeiro'da düzenlenen 17. BRICS Zirvesi sonrası gündeme dair açıklamalarda bulundu.

Pençe-Kilit Harekatı bölgesinde bir mağarada arama-tarama çalışmaları sırasında metan gazına maruz kalarak şehit düşen 12 asker için başsağlığı dileyen Fidan, “Kahramanlarımızın ruhları şad olsun, onlar bize emanet ettiği vatanı en iyi şekilde korumaya devam edeceğiz.” dedi. Zirveye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ı temsilen katıldığını belirten Fidan, Türkiye’nin BRICS’e davet edilen ülkeler arasında yer aldığını söyledi. Türkiye’nin uluslararası arenadaki duruşunun birçok platformda sözünün önemsenmesini sağladığını ve uluslararası toplumun tecrübe ve görüşlerinden faydalanmak istediğini vurguladı. Brezilya’nın ev sahipliğinde gerçekleşen zirvenin verimli geçtiğini ifade etti.

Zirvede, uluslararası sistemdeki aksaklıkların düzeltilmesi ve sistemin reforme edilmesi gibi temel konuların ele alındığını belirten Fidan, yapay zeka, iklim değişikliği ve sağlık gibi gündemdeki önemli meselelerin de tartışıldığını söyledi. Türkiye’nin bu alanlara büyük önem verdiğini dile getirdi. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın “Dünya 5’ten büyüktür” sözüne atıf yaparak, bu ifadenin uluslararası adaletsizlik ve eşitsizliği özetlediğini belirtti. Yapay zekanın hızlı yayılımının bazı ülkeleri dışarda bıraktığını ve bu durumun uluslararası sistemde dikkatle ele alınması gerektiğini vurguladı.

İklim değişikliği konusuna da değinen Fidan, Türkiye’nin bu konuda verdiği taahhütlere bağlılığını dile getirdi. BRICS ülkelerinin dünya nüfusunun yarısını, ekonomisinin ise yüzde 40’ını oluşturduğunu hatırlattı. Masadaki ülkelerin yarısının aynı zamanda G20 üyesi olduğunu belirten Fidan, Türkiye’nin tüm bu gelişmeleri yakından takip ettiğini ve BRICS ile işbirliğini sürdüreceğini söyledi.

İsrail’in Gazze’ye yönelik saldırıları ve uluslararası toplumun tutumundaki değişiklikle ilgili soruya yanıt veren Fidan, “Gazze’de yaşanan soykırım uluslararası sistemi bile etkiledi. İsrail’i destekleyen ülkeler sayıca azaldı, özellikle ABD destek veriyor ancak uluslararası toplumun çoğu olayları lanetliyor ve iki devletli çözümü savunuyor.” dedi. Mevcut ateşkes görüşmelerinin devam ettiğini belirten Fidan, Türkiye’nin ateşkes, barış ve insani yardımların hızla hayata geçmesi için çalıştığını aktardı. Hamas ile birkaç kez görüşüldüğünü ve Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın barış çağrılarının iletildiğini söyledi.

Fidan, ateşkes müzakerelerinin Doha’da sürdüğünü ve taraflarla sürekli iletişimde olduklarını ifade etti. Ateşkesin bir an önce yürürlüğe girmesi ve insani yardımın başlaması temennisinde bulundu.

İran Dışişleri Bakanı ile görüşmelerine de değinen Fidan, ateşkesin hâlâ geçerli olduğunu, ancak nükleer müzakerelerin yeniden başlaması konusunda belirsizlik bulunduğunu anlattı. ABD ve İran arasında görüşmeler devam ediyor. Fidan, diplomatik çözümlerin savaşın yayılmasını engelleyeceği umudunu dile getirdi.

İstanbul’da gerçekleşen barış müzakerelerinin savaşta şimdiye kadar elde edilmemiş sonuçlar doğurduğunu vurgulayan Fidan, savaş esirlerinin değişimi ve naaş iadesinin önemli kazanımlar olduğunu söyledi. Tarafların görüşmelerden memnun olduğunu belirtti. Kalıcı ya da geçici ateşkesin nasıl sağlanacağı konusunda tartışmaların sürdüğünü, liderler zirvesi ya da müzakere heyetlerinin çözümler üzerinde çalıştığını aktardı. Her iki tarafın farklı görüşleri olduğunu ve Türkiye’nin yaratıcı çözümler bulunması için çaba harcadığını söyledi.

Liderler zirvesiyle ilgili olarak, Putin, Trump, Zelenski ve Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın bir araya gelmesi konusunda bir engel olmadığını belirten Fidan, ancak Rus tarafının bazı ön şartlar öne sürdüğünü ve müzakere heyetlerinin bu konuda çalışmalarını sürdürdüğünü ifade etti. Ukrayna tarafının cevabı bekleniyor.

Fidan, BRICS gibi uluslararası platformların liderler arasında ikili görüşmeler için büyük fırsat sağladığını sözlerine ekledi.